نسترن صائبی- وقتي صحبت از فناوري مي‌شود، خانم‌ها كم‌تر حرفي براي گفتن دارند! اگرچه خانم‌ها در حين وب‌گردي و روبه‌رو شدن با مشكلات اداره يك وب‌سايت يا طراحي بد‌ گوشي تلفن همراه‌شان كم‌تر كفري مي‌شوند و صداي‌شان در مي‌آيد، اما تحليلگران معتقدند كه علت آن حضور كم زنان در گروه‌هاي فني نظير طراحي يك وب‌سايت يا گوشي موبايل است.
با وجودي كه خانم‌ها بزرگ‌ترين گروه مصرف‌كننده محصولات IT را تشكيل مي‌دهند، اما حضور آنها در گروه‌هاي تخصصي فناوري اطلاعات، كمرنگ و يا حتي بيرنگ است، در حقيقت تعداد زناني كه در حوزه IT فعاليت مي‌كنند و يا در رشته‌هاي مرتبط IT تحصيل مي‌كنند، بسيار كم و يا ناچيز است.
خانم رني داوياس (Renee Davias)، مدير بخش كاربرد‌هاي نرم‌افزاري يك شركت حقوقي در نيويورك، از نزديك‌ شاهد اجتناب خانم‌ها از فعاليت‌هاي عرصه IT است. يكي از آرزو‌هاي داوياس اين است كه بتواند با يك زن همكار شود و در گروه تخصصي‌اش به كار بپردازد. در ميان 11 عضو اين گروه تخصص، تنها 2 نفر زن وجود دارند.
وي مي‌گويد: اغلب مرد‌ها در حين كار به مسايل مضحك مي‌پردازند و سر به سر ديگران مي‌گذارند، در حالي كه خانم‌ها رسمي‌تر و خشك‌تر رفتار مي‌كنند و سعي‌شان آن است كه مراعات حال ديگران را بكنند.
داوياس كه همچنين مديريت يك بخش از اتحاديه رايانش زنان را در روچستر برعهده دارد، به دنبال راهي است تا زنان را به فعاليت در حوزه فناوري تشويق كند، اما به نظر مي‌رسد كه اين امر، رويايي بيش نيست يا حداقل در آينده‌اي نزديك به وقوع نمي‌پيوندد.
براساس تحقيقات مركز ملي زنان و فناوري اطلاعات، زنان بيش از 83 درصد خريداران وسايل الكترونيكي را تشكيل مي‌دهند كه از اين ميان 66 درصد مربوط به كامپيوتر‌هاي خانگي مي‌شود. آنان از اين حيث، از مردان پيشي گرفته‌اند. اما در عوض تنها 27 درصد از مشاغل مرتبط با كامپيوتر را خانم‌ها در دست دارند.اين تحقيقات همچنين نشان مي‌دهد كه از سال 1983 تا 2006، تعداد فارغ‌التحصيلان زن در رشته علوم كامپيوتري از 36 درصد به 21 درصد تقليل يافته است.
لوسي ساندرز، مدير اجرايي مركز ملي زنان و فناوري اطلاعات مي‌گويد: درست است كه زنان در عرصه IT از اول هم حضور چنداني نداشته‌اند ولي روند نزولي فارغ‌التحصيلان زن در رشته علوم كامپيوتري وضع را بدتر كرده است. حال سوال اين است كه با اين همه جاروجنجال كه بر سر اشتغال زنان در IT به پا شده، آياحضور خانم‌ها در اين حوزه ضروري است؟
به عقيده بيل هاردگريو جواب اين سوال مثبت است.
هاردگريو كه يكي از متخصصان سيستم‌هاي اطلاعاتي در دانشگاه آركانزاس است مي‌گويد: يكي از بزرگ‌ترين انتقاداتي كه بر فناوري امروزي وارد شده اين است كه واسط كاربري ناتوان است و دليل آن هم توجه بيش از حد مردان به ظاهر فناوري‌ها است در حالي كه خانم‌ها بيش‌تر به طراحي واسط كاربري اهميت مي‌دهند.
اما ربه‌كا برگرف برنامه‌نويس ارشد Coastal Contacts شركتي كه محصولات تزييني و دكوري را به صورت آنلاين مي‌فروشد، ديدگاه متفاوتي نسبت به اين موضع دارد، چنانكه دوست ندارد با زنان كار كند، وي معتقد است كه زنان به خاطر خصوصيات زنانه و همچنين بد‌طينتي‌شان، براي شغل‌هاي IT مناسب نيستند.
از طرف ديگر، ساندرز بر اين باور است كه توليد محصول بهتر، مستلزم يك گروه طراحي قوي متشكل از زن و مرد است.
شكاف جنسيتي ميان كارمندان حوزه IT
بررسي‌هاي وب سايت‌ تحقيقاتي Dice.com نشان مي‌دهد كه در سال گذشته مردان بيش‌تر جذب شغل‌هاي مرتبط با ‌IT شده‌اند تا زنان، به طوري كه ميزان اشتغال مردان در اين عرصه، 12 درصد بيش‌تر از زنان بوده است.
اين تحقيقات همچنين بيانگر آن است كه ميزان حقوق مردان در سال گذشته 4/2 درصد افزايش پيدا كرده، در حالي كه اين ميزان در مورد زنان صفر بوده است. در مجموع، ميانگين درآمد مردان شاغل IT در سال 2007 حدود 582/76 دلار بوده، حال آنكه ميانگين درآمد زنان شاغل اين حوزه تنها 507/67 دلار تخمين زده شده است.
تفاوت حقوقي زنان و مردان شاغل IT در سال 2006، 7/9 درصد بوده و اين نشانگر ايجاد يك شكاف جنسيتي در سال گذشته است.
توماس سيلور، مدير ارشد بازاريابي Dice مي‌گويد: كارمندان بايد نسبت به اطلاعات حقوقي خود آگاهي داشته باشند و چنانچه با توجه به ميزان مهارت و تجربه‌شان به كار مشغول شوند، ديگر شاهد به وجود آمدن اين شكاف جنسيتي نخواهيم بود.
تحقيقات شركت Dice براساس اطلاعات حقوقي بيش از 19 هزار كارمند و متخصص فناوري انجام شده است.
اين شكاف جنسيتي كه نشريه Computer World نيز سال گذشته با آن اشاره كرده بود، در مورد كارمندان حوزه تجارت الكترونيكي و سفارشات ايميلي بيش‌تر نمود پيدا كرده است.سيلور مي‌افزايد: كارمندانی كه در حوزه IT مشغول به كارند از نظر مهارتي و تجربه در حد بسيار خوبي هستند و مي‌توانند از اين طريق در‌آمد خوبي داشته باشند.
اما اكثر شركت‌ها، با توجه به ميزان تجربه افراد به آنها حقوق مي‌دهند و هرچقدر سن افراد بيش‌تر باشد حقوق بيش‌تري به آنها تعلق مي‌گيرد. اين در حالي است كه آمار و ارقام نشان مي‌دهد ميزان افزايش حقوق در سال 2006 حدود 2/13 درصد بوده ولي در سال گذشته اين ميزان به صفر رسيده است. مركز تحقيقاتي Dice نيز اعلام كرده كه پردرآمد‌ترين شغل‌ها در حوزه IT مربوط به مهارت‌هايي است كه به سختي به دست مي‌آيند و از اين ميان مي‌توان به مهارت‌هاي ETL (استخراج، انتقال و بارگذاري اطلاعات) اشاره كرد.